Кыргызстан мусулмандарынын дин башкармалыгынын Фатва, диний адабияттар бөлүмү орозого байланыштуу суроолорго жооп берди.
Кайсы нерселер орозону бузат жана кайсы нерселер бузбайт?
- Орозо туткан адам ооз ачканга чейин атайлап жеп-ичсе же жыныстык мамиле кылса орозосу бузулат. Мындай кылган чоң күнөө болот. Ал эми орозосун атайлап бузгандыгы үчүн ошол күндүн ордун толуктоо (казасын кармоо) жана айыбын (кафаарсын) төлөө милдеттүү болот.
- Орозону атайлап бузуунун айыбы бир кул азат кылуу же алтымыш күн үзгүлтүксүз орозо кармап берүү же алтымыш кембагалга тамак берүү менен өлчөнгөн. Ал эми орозону байкабастан бузуп алгандыгы үчүн бир күнүнө бир күн ордун тутуп берүү менен өлчөнгөн.
- Эгер тамагына чымын кирип кетсе, же өзүнөн өзү түтүн кирсе же чаң кирсе орозо бузулбайт. Атайлап киргизсе бузулат.
- Тамеки же кальян тартса орозо бузулат. Ошондой эле арча күйгүзүп, түтүнүн атайылап жутса ооз ачылат.
- Тишинде калып калган тамакты же этти ооздон сыртка чыгарбастан жутуп салган учурда, анын көлөмүнө каралат. Эгер ал буурчакка барабар болсо же андан чоң болсо орозо бузулат, кичине болсо бузулбайт. Ал эми тиштеги калдыкты сыртка чыгарып кайра жеп салса, анда кичине же чоңдугуна карабастан орозосу бузулат.
- Түкүрүгүн, какырыгын канча жутса да орозо бузулбайт.
- Орозо экени эсинде болуп туруп, даарат алып жатып оозунан же мурдунан суу кирип, кокустан кекиртектен өтүп кетсе, орозосу бузулат. Мындай учурда бир күнүнө бир күн орозонун казасын кармап берет, айып (каффаара) ваажип эмес.
- Өзүнөн-өзү куску келип кусса, аз-көбүнө карабастан орозо бузулбайт. Ал эми бир нерсенин жардымы менен атайлап кустурса, мындай учурда оозу толо кускан болсо орозо бузулат, аз болсо бузулбайт.
- Кичине кусунду чыгып өзүнөн-өзү кайра кирип кетсе орозо бузулбайт, эгер атайлап жутса бузулат.
- Тыйын, таш, кагаз, темир жана башка ушул сыяктуу желбей турган нерселерди жутуп алса орозо бузулат жана ошол күндүн казасын бир күнгө бир күн кармап берет, каффара бербейт.
- Атайлап жеп-ичсе же дары ичсе орозо бузулат, казасын кармайт, каффара да берет.
- Орозодо аялы менен кошулса орозо бузулат, казасын кармайт, каффара да берет. Албетте аялы менен жөн эле кучакташып жатса, өпкүлөп-сыласа орозо бузулбайт. Бирок жаштар өзүн токтото албай, кошулуп коюу коркунучу болсо, мындай учурда аялын кучактоо же өөп коюу макрух амал болот.
- Орозодо адам оозуна насвай салса же кулагына дары куйса же клизма жасаса орозосу бузулат. Бул учурда бир күнүнө бир күн орозо кармап казасын тутат, каффара бербейт.
- Тиш канап, канын жутуп алса орозосу бузулат. Эгер кан аз болсо жана таңдайы кандын даамын сезбесе бузулбайт.