Президент Садыр Жапаров «Кабар» маалымат агенттигине чакан маек куруп, кыргыз-тажик чек арасы кандай шарттарда чечилгенин, шахматтын доскасы сыяктуу жайгашкан үйлөрдүн тагдыры кандай болору тууралуу айтып берди.

— Өткөн жылдын соңунда кыргыз-тажик чек арасын тактоо иштери толук бүткөнү тууралуу маалымат чыгып, бул кабарды көпчүлүк кубануу менен кабыл алышкан. Кечээ эле Баткендеги чек арага тарапташ Карабак айылынын тургуну бул кабар эки жыл туугандарыныкында жүргөн жакындарын үйүнө алып келүүсүнө себеп болгонун “Азаттык” радиосуна билдирген. Ал акыркы чек ара жаңжалынан кийин эки жылдан бери айылда жалгыз жашап келгенин, “чек ара такталды” делгенден кийин көпчүлүк кооптонбой калганын, айылдарга кайтып келип жатканын, кадыресе турмуш калыбына келгенин айтат. Ошол эле учурда жергиликтүү кеңештин төрагасы Акылбек Дилшатов да элеттиктерде илгери үмүт пайда болгонун, бирок чек ара маселеси кандай чечилгени боюнча маалымат жоктугун билдирген. Ушуга байланыштуу, кыргыз-тажик чек арасы кандай шарттар менен кайсы тараптын пайдасына чечилгени боюнча айтып берсеңиз?

— Чек ара маселеси дээрлик бүтүп калды. Эки тараптуу кагаз иштери жүрүп жатат. Кагаз иштери бүткөндөн кийин өкмөттөр аралык комиссиялар кол коюшат. Андан кийин тышкы иштер министрлери кол коюшат. Андан соң эки өлкөнүн парламенттеринен ратификациядан өтөт. Ратификациядан өткөндөн кийин эки президент кол коёбуз. Андан кийин нота алмашуу болот. Андан соң дагы 1-2 жыл демаркация иштери жүрөт. Ошондон кийин гана толук бүтөт. Эң негизгиси, эки тараптуу макулдашууга жетиштик.

“Кайсы тараптын пайдасына чечилди?” деген сурооңузга жообум мындай: эки өлкөнүн ортосунда чек ара маселеси чечилип жаткан жерде бир тараптуу кызыкчылык өтпөйт. Сөзсүз түрдө эки тараптын тең кызыкчылыгы камтылган кезде маселе чечилет. Миң километрге жакын чек ара тилкебиз бар. Ошол тилкелердин көптөгөн жерлеринде талаш-тартыш жерлер болгон. Алардын баарын теңме-тең чечкен учурлар болду. Андан сырткары чектеш айылдарыбызда шахматтын доскасы сыяктуу жайгашып калган үйлөр бар. Аларды да түздөп сыздык. Антпесек чек ара кайтарууда эки тарапка тең абдан ыңгайсыздык жаратат. Эгер биз тарапка өтүп калган Тажикстандын үйлөрү болсо, тажик тарап аларды көчүрүп кетет, эгер биздин тажик тарапка өтүп калган үйлөрүбүз болсо, биз көчүрүп кетебиз. Башка жерге үй салып беребиз. Жер аянттарынын көлөмүн да эске алдык.

Кыскасы, ар бир огороддун бир метр жерин эсепке алуу менен маселелер чечилди. Демаркация иштери жүрө баштаганда, толук маалымат алышат. Кыскасы, ар бир огороддун бир метр жерин эсепке алуу менен маселелер чечилди. Демаркация иштери жүрө баштаганда, толук маалымат алышат.