Кыргызстанда банк сектору инвестиция үчүн натыйжалуу инструмент болуп эсептелбейт. Кредиттик пайыздык чендер жогору бойдон калууда (жылына болжол менен ~9–10%), ал эми көпчүлүк салымчыларга жеткиликтүү депозиттик чендер болгону ~3–5% түзөт (айрым улуттук валютадагы узак мөөнөттүү депозиттер боюнча пайыздык чендер ~11–14% га чейин жетиши мүмкүн, бирок алардын мөөнөтү өтө узак жана жетиштүү деңгээлде ийкемдүү эмес). Мындай айырма депозиттердин кирешелүүлүгүн салынган каражаттарга салыштырмалуу төмөн кылат.
Фондулук рынок белгилүү бир өнүгүүнү көрсөтүп жаткан менен, ал дагы эле өтө аз, негизинен биринчилик рынокко багытталган, ликвиддүүлүгү төмөн жана туруктуу киреше алуу мүмкүнчүлүктөрү чектелген. Ошол эле учурда Бишкектеги кыймылсыз мүлк рыногу ачык түрдө артыкчылык көрсөтүүдө: орточо жылдык баа өсүшү 10–15% түзөт, ал эми ижарадан түшкөн кирешелүүлүк жылына 7–9% га жетет — бул салттуу финансылык инструменттерге караганда кыйла жогору.
EFSD Кыргызстан экономикасынын ылдамдаган өсүшүн болжолдойт — кыймылсыз мүлк рыногу үчүн бекем негиз
2025-жылдын 12-ноябрында Евразия турукташуусу жана өнүгүүсү фонду (EFSD) Кыргызстандын ИЖӨ (ВВП) өсүшү боюнча прогнозун жаңылады. Фонд курулуш секторунун жана инвестициялардын активдүү өнүгүүсү экономикадагы ылдамдоого негиз болуп жатканын белгиледи. Жаңы божомолго ылайык, ИЖӨ (ВВП) 2025-жылы 9% га өсөт, андан кийин 2026-жылы 6,4% га, 2027-жылы 6% га жана 2028-жылы 5,5% га чейин төмөндөйт.
EFSD ошондой эле орто мөөнөттүү экономикалык прогнозун 0,8 пайыздык пунктка жогорулатты — негизги себеби курулуш секторунун кеңейиши, анын ичинде «My Home» турак жай программасы. Инфляция 2025-жылы 8,1% деңгээлинде күтүлүп, 2026-жылы 6,4% га чейин төмөндөйт — бул Улуттук банктын максаттуу диапазонуна кайтууну билдирет.
Өлкөнүн бюджети 2025–2027-жылдары ВВПнын 1,6% көлөмүндө профицит менен прогноздолууда. Бул энергетика, банк сектору жана курулуш тармагындагы мамлекеттик ишканаларды реструктуризациялоого мүмкүнчүлүк түзөт. 2028-жылдан тартып, салык түшүүлөрүнүн азайышынан улам ВВПнын ~0,2% көлөмүндө чакан дефицит жаралышы мүмкүн.
Бул оң экономикалык сигналдар Кыргызстан жогорку өсүш темпин жана макроэкономикалык туруктуулукту сактап жатканын көрсөтөт — бул инвесторлордун узак мөөнөттүү активдерге, айрыкча кыймылсыз мүлккө, өзгөчө Бишкек сыяктуу негизги шаарлардагы объектилерге ишенимин күчөткөн негизги фактор болуп саналат.
(Булагы: EFSD 2025-жыл үчүн регионалдык экономикалык отчёту)
Борбор Азиядагы түз чет өлкөлүк инвестициялар: Бишкек капитал үчүн маанилүү борборго айланууда
Дүйнөлүк каржы рынокторундагы туруксуздук жана инвесторлордун сак мамилеси шартында көпчүлүк суроо беришет: банк сектору дагы деле жагымдуу бойдон калабы? Төмөн пайыздык чендер, кредиттердин жогорку чыгымдары жана али толук өнүкпөгөн фондулук рынок салттуу каржы инструменттеринин тартымдуулугун барган сайын төмөндөтүүдө.
KPMGнин акыркы отчётуна ылайык, түз чет өлкөлүк инвестициялар (FDI) салттуу рыноктордон өнүгүп жаткан экономикаларга, анын ичинде Борбор Азия өлкөлөрүнө жылууда. Кыргызстандын Улуттук статистика комитетинин маалыматтары боюнча, 2025-жылдын биринчи кварталында өлкө 288,3 млн АКШ доллары өлчөмүндө түз чет өлкөлүк инвестиция тарткан, бул 2024-жылдын ушул эле мезгилине салыштырмалуу 44% көп. 2024-жылдын аягында FDIнин жалпы көлөмү 1 млрд АКШ долларынан ашты, анын ичинде борбор шаар Бишкек эң көп инвестиция тарткан аймак болуп калып, 525 млн АКШ долларынан ашуун каражатты өзүнө багыттаган.
Түз чет өлкөлүк инвестициялардын олуттуу өсүшү, айрыкча алардын Бишкекте топтолушу, глобалдык инвесторлор күчтүү фундаменталдык көрсөткүчтөрү бар жана өнүгүү потенциалы жогору рынокторго атайын көңүл бура баштаганын тастыктайт. Салттуу каржы инструменттеринин түшүмдүүлүгү азайып жаткан шартта, Кыргызстандын ылдам өнүгүүсү жана борбор калаанын лидерлик позициясы муну айкын көрсөтөт: Бишкек Борбор Азиядагы жаңы негизги инвестиция багытына айланууда.
Бул болсо реалдуу баалуулукка ээ активдер үчүн — эң оболу кыймылсыз мүлк объктилери үчүн — жаңы өсүү циклин ачат.
Бишкек — өсүү потенциалы жогору жаңы калыптанып жаткан кыймылсыз мүлк рыногу
Түз чет өлкөлүк инвестициялардын тездик менен көбөйүшү Борбор Азиядагы инвестициялык активдүүлүктүн негизги борбору катары кыймылсыз мүлк рыногун бекемдөөгө өбөлгө болууда — айрыкча Бишкекте. Шаардын рыногу али калыптанып жаткан баскычта болгонуна карабай, өсүү темпи таасирдүү. 2025-жылдын алгачкы сегиз айында Бишкекте 7 576 кыймылсыз мүлк боюнча келишим катталды, бул өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 74,6% көп. Батирлердин орточо баасы 35,1% өсүп, 95 900 сом/м² чейин жетти; жеке үйлөрдүн баасы болсо 25,3% өстү — 142 100 сом/м². Бул көрсөткүчтөр турак жайга да, коммерциялык аянттарга да суроо-талаптын туруктуу өсүп жатканын далилдейт. Арендалык кирешелүүлүк 7–9%га чейин жетет, бул салттуу каржы инструменттеринин көрсөткүчтөрүнөн алда канча жогору. Бул ички жана чет элдик инвесторлор тараптан суроо-талаптын күчтүү экенин тастыктап, активдердин туруктуу киреше алып келүү мүмкүнчүлүгүн жана узак мөөнөттүү өсүшүн камсыздайт (булак: Akchabar жана 24.kg).
Мындан тышкары, Кыргызстанда ырааттуу жана ыңгайлуу укуктук чөйрө калыптанып келе жатат: чет өлкөлүк жарандар батирлерди жана коммерциялык объектилерди эркин сатып ала алышат, каттоо процесси жөнөкөй жана ачык-айкын. Кыймылсыз мүлк сатып алуу жана сатуудагы салыктар да түшүнүктүү жана алдын ала божомолдонуучу мүнөзгө ээ. Ээсинин укуктары — пайдалануу, ижарага берүү, менчикти өткөрүү жана киреше алуу — мыйзамдуу түрдө бекем корголгон. Ушунун баары жаңы рынокту региондогу башка өлкөлөргө салыштырмалуу коопсуз жана жагымдуу кылат, узак мөөнөттүү, туруктуу кирешелүүлүктү көздөгөн инвесторлор үчүн чоң мүмкүнчүлүктөрдү ачат.
Бишкектин географиялык жайгашуусу жана ага жакын жайгашкан аймактардын — Ысык-Көл, Ала-Арча, борбордун чет жака аймактары — экономикалык жана туристтик потенциалы узак мөөнөттүү инвестициялык мүмкүнчүлүктөрдү түзүүдө. Бул локациялардын кыймылсыз мүлк баасы азырынча жеткиликтүү, ошол эле маалда эс алууга, экотуризмге жана заманбап шаардык инфраструктурага болгон суроо-талап тездик менен өсүүдө. Бул инвесторлорго активдердин келечектеги баа өсүшүнөн жана көп функцияналдуу долбоорлордун өнүгүшүнөн эрте пайда көрүү мүмкүнчүлүгүн берет. Ушундай шарттарда Бишкектин кыймылсыз мүлк рыногу жөн гана кыска мөөнөттүү мүмкүнчүлүк эмес, жашоо, иштөө жана толуккандыктуу эс алуу үчүн ыңгайлуу шарттарды бириктирген заманбап шаардык мейкиндикти калыптандырууга катышууну каалаган инвесторлор үчүн стратегиялык тандоо болуп жатат.
Жогорудагы бардык факторлор — келишимдердин өсүшү, кыймылсыз мүлк бааларынын тездик менен кымбатташы, орточо рыноктук деңгээлден жогору арендалык кирешелүүлүк, ачык укуктук база жана шаардык жана туристтик инфраструктурага суроо-талаптын күчөшү — баары бирге Бишкектин жаңы, өсүп келе жаткан рынок экенин көрсөтүп турат. Бул региондогу эң келечектүү инвестициялык багыт гана эмес, ошондой эле узак мөөнөттүү өсүш циклын алдын ала пайдаланып калууга умтулган инвесторлор үчүн стратегиялык мүмкүнчүлүк болуп саналат. Анткени активдердин баасы дагы эле олуттуу өсүү потенциалына ээ, ал эми заманбап шаардык экосистема акырындап калыптанууда.
«Инвестиция үчүн жаңы муундагы коопсуз жай» — Бишкектеги ишенимдүү инвестициялык продукттардын тартыштыгы шартында
Капиталды жайгаштырууга ылайыктуу, сапаты жогору жана коопсуз инструменттердин курч дефицити фонунда Royal Central Park — Бишкектеги биринчи масштабдуу All-in-One форматына ээ долбоор — узак мөөнөттүү, кепилденген активдерди издеп жаткан инвесторлор үчүн эң оптималдуу тандоо болуп чыкты. Долбоорду RCA Living компаниясы ишке ашырууда, ал болсо Улуу Британиядагы TNG Global Foundation курамына кирет. Комплекс «шаар ичиндеги шаар» концепциясы боюнча курулган: жашоочулар ошол эле аймакта жашап, иштеп, окуп, эс ала алышат. Royal Central Park курамына төмөнкүлөр кирет:
— 24 000 заманбап апартамент
— 766 000 м² коммерциялык аянттар
— 50 кабаттуу бизнес жана сервис комплекси
— парктар, жасалма көлдөр, мектептер, оорукана, мейманканалар, спорт объектилери жана эс алуу зоналарынын тармагы
Долбоор Бишкектин жаңы батыш борборунда — келечекте борбор калаанын административдик, бизнес жана финансы хабы болуп кала турган аймакта жайгашкан. Бул инфраструктура толук ишке ашкан сайын кыймылсыз мүлк наркынын олуттуу өсүшүнө түрткү берет.
Royal Central Park көп функцияналдуу комплекси — Борбор Азиядагы жаңы бакыт символунун сүрөтү
Royal Central Parkтын уникалдуулугу туруктуу өнүгүү философиясында: долбоор эл аралык стандарттарга ылайык түзүлгөн, экологиялык таза материалдар колдонулган, жашыл зоналарды жана энергияны оптималдаштыруу каралган. Территориянын 70%дан ашыгы жашыл чөйрөлөргө жана коомдук аянттарга бөлүнгөн, анын ичинде 10 гектардан ашык борбордук парк, аны «Бишкектин ири дем алуучу аймагы» деп атап жатышат. Royal Central Park — жөн гана турак-жай комплекси эмес, заманбап жашоо стили формалаша турган жай, анда материалдык жана руханий баалуулуктар кол кармашып, ар бир батир бирдиктүү цивилизовандык жана биримдикте жашаган коомдун бөлүгү болуп саналат.
Royal Central Park көп функцияналдуу комплекстин курулушунун жүрүшү сүрөтү
Akchabar.kg маалыматтарына ылайык, 2025-жылдын биринчи сегиз айында Бишкекте турак жайдын орточо баасы 35,1%га өскөн, бул банктардагы пайыздык чендерден жана расмий инфляция көрсөткүчтөрүнөн бир топ жогору. Ачык укуктук база менен айкалышканда, ал чет элдик инвесторлордун кызыкчылыктарын коргойт — кирешелерин эркин пайдаланууга жана менчик укуктарын өткөрүүгө мүмкүнчүлүк берет, мындан улам турак жай капитал үчүн эффективдүү узак мөөнөттүү «паналоочу жайга» айланат. Баалардын жогорку өсүшү жана инвестициялык саясаттын пайдалуулугу менен Бишкектеги турак жай рыногу узак мөөнөттүү салымдар үчүн ишенимдүү каналга айланып, салттуу финансылык инструменттерди артка калтырат. Royal Central Park, борбордогу биринчи All-in-One форматындагы долбоор, туруктуу киреше жана «жашоо–иштөө–дем алуу» интегралдуу концепциясы менен өзгөчөлөнүп, узак мөөнөттүү активдерге багытталган инвесторлор үчүн стратегикалык тандоо болуп саналат. Глобалдык капитал агымдары коопсуздукту жана натыйжалуулукту издеп жаткан учурда, банк сектору дагы жалгыз тандоо эмес. Royal Central Park Кыргызстандын өнүгүү борборундагы «жаңы муундагы инвестициялык паналоочу жайдын» символу болуп, инвесторлор үчүн капиталды сактап калуу менен бирге, турмуштук баалардын туруктуу өсүшүн пайдаланууга мүмкүнчүлүк түзөт, ал азырынча куралуунун эрте стадиясында болсо да чоң потенциалга ээ.
Royal Central Park’ты “шаар ичиндеги шаар” концепциясы менен таанышыңыз — Бишкектеги биринчи All-in-One шаар комплекси:
Royal Central Park — Бишкектеги бактылуу шаардык мейкиндиктин биринчи символу.
